Vô tình chết người :">
Một cô gái Việt bị chết vì trúng độc băng vệ sinh tampon.
Cô Nguyễn Mỹ Linh, 24 tuổi, đột ngột từ trần vì hội chứng TSS (Toxic Shock Syndrome) do “tampon” gây ra. :">
Báo động cho quý phụ huynh về sự an toàn và sức khỏe cho các con gái của mình phải cẩn thận khi dùng băng vệ sinh loại tampon. :p
Một vật dụng y khoa bình thường cho phụ nữ không ngờ trở thành nguyên nhân chết người. :O
Lời tòa soạn: Cái chết đột ngột của người thiếu nữ Việt Nam trẻ trung khỏe mạnh là một trong chuỗi dài gồm nhiều sự kiện không may đã xảy ra cho cộng đồng người Việt Bắc Cali trong thời gian gần đây! Càng bất ngờ và xót xa hơn nữa là nguyên nhân của cái chết đó được tạo ra bởi một sản phẩm y dược Hoa Kỳ và được bày bán công khai khá phổ thông trong giới trẻ, nhưng không mấy ai biết rành về cách thức sử dụng cũng như những hậu quả tiềm ẩn tai hại của nó.
Bài báo có tựa đề “Vô Tình Chết Người” được đăng trên bán tuần báo SaigonUSA News số ra ngày 15 tháng 11 vừa qua là một tiếng chuông báo động, tuy thê lương nhưng hết sức hữu ích. Nhằm mục đích ngăn ngừa những thảm họa tương tự trong tương lai, chúng tôi đã liên lạc và được sự đồng ý của người chủ trương SaigonUSA News để đăng lại nguyên văn bài báo nói trên.
San Jose (SaigonUSA) - Trời San Jose đột ngột chuyển mưa vào lúc buổi trưa hôm qua thứ Sáu, bầu trời u ám buồn thảm hình như để bày tỏ sự cảm thông với niềm đau khổ tột cùng của gia đình, thân nhân và đám bạn hữu trẻ trung của cô Nguyễn Mỹ Linh, trong buổi lễ tiễn đưa cô về nơi an giấc ngàn thu tại nghĩa trang Oakhill trên đường Curtner, San Jose.
Hàng trăm các em trẻ tuổi bạn bè của Linh, khoảng lứa tuổi đôi mươi, cùng mặc đồ đen, đứng chật gian phòng và hành lang của nguyện đường. Bên trong, Sư Cô Thích Nữ Nguyên Thanh cùng với ban tụng niệm của chùa An Lạc đang đọc kinh làm lễ cầu siêu cho em Mỹ Linh, 24 tuổi, vừa đột ngột qua đời lúc 3 giờ sáng ngày chủ Nhật tuần qua mồng 9 tháng 11 nằm 2003 tại bệnh viện Regional Medical Center (tức Alexian Brothers Hospital cũ) trên đường Jackson, gần nhà của Mỹ Linh.
Cháu Mỹ Linh là con gái đầu lòng của ông bà Hải-Sơn nhà ở gần trường Independence, thành phố San Jose. Cháu vừa mới 24 tuổi, hiện đang làm thu ngân cho báo San Jose Mercury News. Cháu rất ngoan còn ở với bố mẹ và 3 em trong gia đình.
Hôm thứ sáu trước đó, cháu đi làm và cảm thấy mệt trong người. Bà xếp của Linh cho cháu về nhà nghỉ. Chị Sơn, mẹ cháu Linh hỏi thăm, cháu chỉ nói mệt trong người rồi đi nghỉ. Chiều đó, cháu và mẹ ngồi nói chuyện với nhau bình thường. Mẹ muốn đi nấu cháo cho con gái nhưng cháu bảo không sao, chỉ cảm thấy khát nước và xin ly nước. Sau đó cháu lại vào phòng nghỉ. Buổi tối, mẹ vào thấy con hơi sốt, tưởng trời trở mùa con bị trúng cảm, muốn thoa dầu cho con. Khi cởi áo thấy con bị lên sởi, càng tưởng là con bị cảm gió. Cho tới sáng thứ bảy, Mỹ Linh càng thấy mệt muốn lả. Cha mẹ thấy lo, vội chở con vào nhà thương gần đó. Khi bác sĩ khám ra bệnh, giải thích là con gái bị bịnh TSS, bố mẹ chẳng hiểu bịnh gì.
Bác sĩ Nguyễn Xuân Ngãi là y sĩ trách nhiệm, đã tận tình cứu chữa cho cháu Mỹ Linh, nhưng sau suốt một ngày tranh đấu vật vã bằng tất cả những liều thuốc cực mạnh và phương tiện y khoa tân kỳ nhất, bác sĩ đành bó tay vì chất độc đã thấm vào cơ thể bệnh nhân quá sâu. Bác sĩ Ngãi nói, “Tôi có mặt bên cạnh cháu cho tới 3 giờ sáng, cùng với gia đình thân nhân, cho tới khi cháu Mỹ Linh trút hơi thở cuối cùng rạng sáng chủ nhật.” Bác sĩ thở dài hồi lâu, rồi chắc lưỡi nói tiếp, “thật quá tội nghiệp! Cháu còn quá trẻ, đang tuổi thanh xuân, sức khỏe rất tốt. Quả là một cái chết đáng thương!” Tiếp theo, BS Ngãi đã cho hay cháu Mỹ Linh đã chết vì một chứng bệnh rất hiếm, gọi là TSS – Toxic Shock Syndrome, do nhiểm bệnh vi khuẩn khi sử dụng băng vệ sinh tampon.
Theo lời giải thích của bác sĩ Ngãi, cùng với các tài liệu hướng dẫn y tế của sở Kiểm Soát Bệnh Tật Liên Bang - CDC (Centers for Disease Control and Prevention) cho hay thì TSS là do vi khuẩn gây tác hại vào tử cung của phụ nữ rồi lan nhanh vào các cơ quan trọng yếu và lục phủ ngũ tạng của cơ thể. Nếu phát hiện sớm và chữa chạy kịp thời thì cứu sống được, nhưng có thể bị tàn phế. Còn nếu không phát hiện kịp, thì có thể nguy đến tánh mạng như trường hợp của cháu Mỹ Linh.
Toxic Shock Syndrome là gì?
TSS là một chứng bệnh cấp tính hiếm thấy, với các triệu chứng nóng sốt và lên sảy ngoài da cần phải cứu cấp tức thì vì rất dễ nguy tới tính mạng.
Chứng bịnh TSS được quần chúng biết đến vào khoảng 20 năm nay từ thập niên 1980 khi chứng bịnh nầy rộ ra trên khắp nước mỹ. Giới thẩm quyền y khoa lập tức mở cuộc điều tra và xác định được ngay nguyên nhân là do việc phụ nữ sử dụng tampon loại hút nước cao (high absorbent tampons) trong thời kỳ kinh nguyệt.
Từ trước, phụ nữ thường dùng băng vệ sinh (pad) tức là để bên ngoài. Càng ngày khi giới phụ nữ càng tham gia các sinh hoạt thể thao và thời trang quần áo ngắn và mỏng, thì băng vệ sinh là một trở ngại không nhỏ. Giới kỹ nghệ y khoa và sức khỏe phục vụ cho phụ nữ biết khai thác nhu cầu nầy nên đã cho phổ biến loại que băng vệ sinh “tampon” tức là miếng bông gòn được cuốn chặt lại thành một cái que nhỏ để xỏ vào cửa mình. Khi có kinh nguyệt băng sẽ nở ra để thấm máu.
Loại băng vệ sinh bên ngoài thì có công dụng hút máu ra ngoài, nhưng loại tampon thì giữ máu bên trong tử cung. Do đó mà gây ra biến chứng, cùng với sự hiện diện của vật lạ nằm sát thành da non bên trong cửa mình, đã khiến cho tử cung và cơ thể rất dễ bị thẩm thấu các vi khuẩn độc hại chết người nầy.
Vi khuẩn nào tạo ra TSS?
Bịnh “Toxic Shock Syndrome” gây ra bởi các độïc tố của hai loại vi khuẩn mang tên Staphylococcus aureus và Streptococcus pyogenes.
Vi khuẩn Staphylococcus aureus được khám phá và nhận diện vào năm 1978. Trước đó, người ta vẫn không hiểu loại bịnh nầy và thường cho là một loại bịnh sốt cấp tính “Scarlet Fever.” Chính loại vi khuẩn nầy là hậu quả của việc sử dụng tampon trong cửa mình phụ nữ và đã gây những tác hại kinh khủng cho nạn nhân, kể cả đưa tới những cái chết oan uổng vì nạn nhân bình thường rất khỏe mạnh, không hiểu lý do nào mình bị bịnh, và càng không biết bịnh trạng để phải đi khám bác sĩ hay nhà thương.
Giới nào là nạn nhân?
Tuyệt đại đa số, nếu không nói là tất cả, nạn nhân của bịnh TSS là giới trẻ phụ nữ sử dụng tampon trong thời kỳ kinh nguyệt. Phụ nữ giới cao nhiên càng lớn tuổi càng ít mắc phải bệnh nầy vì cơ thể có kháng tố để bảo vệ chống lại vi khuẩn nầy. Còn giới trẻ dưới 30, nhất là từ 25 tuổi trở xuống, thì cơ thể chưa có kháng tố để bảo vệ cơ thể, và nhất là các em vì quên, vì ngủ nhiều, hoặc vì làm biếng, không thay băng vệ sinh trong vòng 4-8 tiếng như bảng hướng dẫn, mà có em để băng quá lâu trong người, thì càng dễ gặp nguy cơ mắc bịnh.
Ai có thể bị mắc bệnh?
Vi khuẩn Staphylococcus aureus thật ra không xa lạ gì trên cơ thể con người. Khoảng 15 phần trăm dân số có thể mang loại vi khuẩn trên da và không gây ra triệu chứng gì. Chỉ khi nào gặp thêm những trường hợp biến chứng hoặc điều kiện thích hợp, thì vi khuẩn mới sinh sôi nhanh và thâm nhập vào cơ thể. Lớp màng da trong âm hộ là nơi mỏng manh nhất, và tử cung là cơ phận dễ lâm nguy nhất. Chỉ cần một vết trầy nhỏ, một cơn cảm sốt xoàng, v.v.., gặp thời kỳ kinh nguyệt, mà lại có mang tampon, thì nguy hiểm đang rình chờ.
Những triệu chứng của TSS
Bịnh nhân TSS rất khó phát hiện triệu chứng vì cảm thấy giống như bị cảm xoàng, và đó là điều nguy hiểm nhất vì bịnh nhân và cha mẹ đâu có biết mà ngờ để đi khám bịnh hoặc vào nhà thương cấp cứu. Bịnh nhân có những triệu chứng như sốt hâm hấp, da nổi mề hoặc sần đỏ, người mệt mỏi vì áp huyết hạ thấp. Cùng lúc đó, bên trong cơ thể thì các cơ quan trọng yếu bắt đầu bị thâm nhập, đầu tiên là tử cung, tới thận, gan phổi, v.v.. Các triệu chứng ít khi hiện ra cho tới vài ngày sau khi bắt đầu nhiễm bệnh.
Sở CDC đã cho phổ biến thông báo về 5 triệu chứng của bịnh TSS như sau:
1. Nhiệt độ sốt 38.9C (102F)
2. Áp huyết hạ
3. Da nổi sần đỏ
4. Bị lột da, nhất là lòng bàn tay, bàn chân
5. Kèm với các triệu chứng nội thương như tiêu chảy, ói mửa, đau nhức mình, choáng váng mệt mỏi, mắt đỏ, sưng miệng, v.v…
Chữa chạy bịnh TSS ra sao?
Đây là bịnh chết người, do đó khi khám phá ra các triệu chứng khả nghi, phụ huynh phải lập tức chở con em vào nhà thương cấp cứu, đồng thời phải rút tampon ra khỏi người bịnh nhân. Việc cấp cứu thường là bơm thuốc trụ sinh kháng tố để giúp cơ thể chống cự lại sự tấn công của vi khuẩn gây bịnh. Tùy theo mức độ trầm trọng của bịnh hoặc cơ phận bị xâm nhập mà bác sĩ cho thêm thuốc để bảo vệ cơ phận đó.
Làm cách nào để phòng bệnh?
Việc rõ ràng trước mắt là tránh sử dụng tampon. Ngay cả các hộp tampon cũng có lời cảnh cáo ghi rất to ở bên ngoài, cộng thêm một tờ chỉ dẫn bên trong có ghi rõ là dùng tampon có thể bị bịnh TSS và có thể chết người. Nhà sản xuất cũng khuyên phụ nữ chớ xài tampon duy nhất mà nên xài cả hai thứ băng vệ sinh để thay thế cho nhau. Việc rất quan trọng là khi sử dụng tampon thì phải thay thường xuyên, không được để quá 8 tiếng. Lời khuyên còn ghi thêm là nên dùng thay phiên để cơ thể được nghỉ ngơi và thoáng khí cho chất độc không tụ lại lâu ở một chỗ.
Phụ nữ nào đã từng bị trúng độc TSS thì càng không nên xài.
Từ năm 1982 trở đi, sở FDA đã bắt buộc các nhà sản xuất phải ghi lời cảnh báo về nguy hại TSS trên hộp tampons. Từ năm 1983, thì bịnh TSS đã được công nhận là một vần đề nghiêm trọng trên toàn quốc. Cho tới tháng 3 năm 1990 thì Hoa Kỳ đã ban hành lệnh thống nhất về những lời cảnh báo và bao bì an toàn cho người tiêu dùng, và hội chứng TSS cũng đã được kiểm soát để giảm thiểu, nhưng không thể nào phòng ngừa hoàn toàn được.
Vào năm 1980 thì được ghi nhận có khoảng 800 vụ TSS và 38 người chết, tới 20 năm sau, thì chỉ còn vài vụ trong một năm. Tuy vậy, bảng cảnh báo của các hộp tampon có đề rõ là trong số 100,000 phụ nữ dùng tampon thì có thể có từ 1 tới 17 vụ TSS.
Tampon được chia làm 3 loại, loại hút nước ít (junior), loại trung (regular) và loại hút nhiều (high absorbent).
Khi phải sử dụng tampon, cha mẹ nên lưu ý các con gái phải theo sự chỉ dẫn của nhà sản xuất; cất giữ tampon nơi khô ráo; rửa tay sạch khi dùng; và nên dùng loại ít thấm (low absorbent).
Cái chết của cháu Mỹ Linh là một sự mất mát lớn lao và đau đớn khôn nguôi cho cha mẹ và gia đình cháu, nhất là ở tuổi mới trưởng thành, khỏe mạnh yêu đời, đầy mộng đẹp tương lai.
Mỹ Linh đã có bạn trai, nhưng cháu tâm sự với em gái Kim Chi là chị sẽ ở trong nhà với gia đình và sẽ không lấy chồng trước 30 tuổi. Định mệnh không cho cháu được 5 năm để thực hiện giấc mơ.
Cái chết của Mỹ Linh cũng là một lời cảnh báo cho bậc cha mẹ biết để ý tới con gái và vấn đề sức khỏe cho các cháu. Nào có ai ngờ một que băng vệ sinh bình thường mà có thể trở nên một nguyên nhân giết người âm thầm ghê gớm như thế.
Ứớc mong rằng tai nạn đau đớn và vô lý nầy sẽ không xảy ra cho bất cứ cô gái, cho bất cứ gia đình nào nữa.
:-s
lạy chúa amen